Puur Detoxi

Het zijn allemaal veelgehoorde termen, met name in de natuurlijke, humane gezondheidszorg. Veel mensen gebruiken een reinigingskuur om letterlijk een ‘schone start’ te maken en het lichaam te ontdoen van afvalstoffen. In de reguliere diergeneeskunde is het gebruik van dergelijke ontgiftende middelen nog helemaal niet gebruikelijk, terwijl het in de natuurlijke diergeneeskunde vaak de basis vormt van een gedegen, holistische aanpak. Wat houdt het eigenlijk in? En hoe – en in welke gevallen – werkt het?

‘Het vocht laten weglopen uit een holte of abces’ is volgens het woordenboek de medische definitie van draineren. En dat is exact wat het inhoudt; het afvoeren van vocht uit het lichaam met het doel om, met dat vocht, afvalstoffen die het lichaam belasten mee uit te drijven. Dat klinkt wellicht wat vaag, ‘afvalstoffen’, toch zijn ze in ieder lichaam, of dat nu van mens of dier is, aanwezig. Deze afvalstoffen kunnen op velerlei wijze het lichaam binnenkomen; denk aan conserveringsmiddelen of vulstoffen in voeding die worden opgegeten, resten van toegediende medicijnen, luchtvervuiling die wordt ingeademd of viezigheid uit slootjes die wordt opgedronken. Normaliter breekt het lichaam, en met name de lever en de nieren, dergelijke afvalstoffen af. Vaak lukt het echter niet om álles af te voeren, dit kan voor problemen zorgen. Bijvoorbeeld doordat de lever door een ophoping van afvalstoffen minder goed in staat is voedingsstoffen adequaat om te zetten of op te slaan en nieuwe afvalstoffen af te breken. Dit kan resulteren in klachten. De manier waarop deze zich uiten, kan zeer divers zijn. Een slechte huid en vachtconditie, chronische spijsverteringsproblemen, blaas- of nierstenen, vieze ogen en oren of het niet goed aanslaan van medicijnen; het zijn allemaal tekenen dat het lichaam en zijn ‘afvalfabrieken’ extra ondersteuning kunnen gebruiken.

Fytotherapie, hoe werkt dat dan?

Van een groot aantal planten en kruiden is al van oudsher bekend dat ze een specifieke uitwerking hebben op bepaalde delen van het lichaam. Denk aan planten of kruiden met een laxerende werking, knoflook dat door de poriën in de huid wordt uitgezweet of de gronderige lucht die urine kan aannemen na het eten van asperges; doordat het afbraakproduct van de asperges met bepaalde enzymen in het lichaam een zwavelverbinding aangaat die deze lucht veroorzaakt. Ook de meeste synthetische geneesmiddelen zijn gebaseerd op dergelijke, natuurlijke grondstoffen.

Fytotherapeutische middelen zijn middelen die enkel en alleen planten, delen van planten of een combinatie van verschillende (delen van) planten bevatten. Dit kan in pure vorm zijn, maar veelal zijn deze planten bewerkt. Bijvoorbeeld omdat ze in pure vorm een te heftige reactie oproepen. Fytotherapie streeft naar een zo mild mogelijke prikkel die het lichaam aanspoort om zelf ‘in opstand te komen’ tegen hetgeen het uit balans brengt, zonder dat het bijwerkingen veroorzaakt.

Er zijn een aantal planten die hun uitwerking hebben op de organen in het lichaam die van belang zijn bij de afbraak en uitscheiding van afvalstoffen, zoals de lever, nieren, de galblaas, en het lymfestelsel. Een aantal van deze planten en kruiden werken prikkelend en stimuleren organen om harder te werken, andere natuurlijke grondstoffen werken opbouwend; zij zorgen voor de celopbouw en –vernieuwing in de organen en helpen te herstellen na ziekte of aantasting door, bijvoorbeeld, medicijnen. Wanneer er sprake is van een vervuiling van het lichaam of de lichaamssappen (in de fytotherapie wordt dan van dyscrasie gesproken) biedt een fytotherapeutisch drainagemiddel uitkomst.

Een goed drainagemiddel bevat een uitgebalanceerde samenstelling van zowel prikkelende als opbouwende grondstoffen die ieder hun uitwerking hebben op een bepaald aspect van een bepaald uitscheidingsorgaan in het lichaam en bevat rond de 25 bestanddelen die allen een ‘reinigend effect’ beogen. Dat lijkt wellicht wat veel en overbodig, maar dat is het niet. Ieder bestanddeel heeft zijn uitwerking op nét een ander stukje of werkingsmechanisme van een orgaan. Zo zijn er bestanddelen die de nieren stimuleren om harder te werken, maar ook die nieren helpen te herstellen of een urinedrijvende functie hebben; dit om de algehele reiniging van de nieren te bevorderen. Het voordeel hiervan is dat grondstoffen, ook vrij vette stoffen, hier zeer goed in worden opgenomen en bovendien zorgt de alcohol voor een zeer goede conservering van het product.

Hieronder worden per orgaan de ingrediënten en hun werking besproken. Een aantal ingrediënten wordt meerdere malen genoemd, omdat er ook planten zijn die meerdere uitwerkingen op het lichaam hebben. Ook wordt –wellicht overbodig- uitgelegd waarom het van belang is om het desbetreffende orgaan, te reinigen.

De Lever

De lever vervult drie belangrijke functies in het lichaam, te weten de vasculaire functie, de secretoire functie en de metabole functie. Wanneer de lever belast is met teveel afvalstoffen heeft dit op alle drie de functies zijn weerslag en komt men al snel in een vicieuze cirkel terecht; doordat afvalstoffen niet voldoende worden afgevoerd door een de lage secretoire werking van de lever, blijven deze in de lever opgeslagen en staan zo de metabole en vasculaire functie in de weg. De meeste planten die ontgiftend werken op de lever, stimuleren met name de secretoire functie van de lever en verhogen zo de uitscheiding van gal en afvalstoffen.

Carduus Marianus (Mariadistel) en Taraxacum werken ontgiftend op de lever en stimuleren met name de secretoire functie; ze reguleren de galproductie en –transport uit de lever. Voorbeelden van uitingen van een verstoorde lever/galfunctie zijn spijsverteringsproblemen als verstopping, flatulentie of een vertraagde stofwisseling. Daarnaast bevat Mariadistel de stof ‘silymarine’ die de lever ondersteunt bij de afbraak van bepaalde type geneesmiddelen en, in het geval van mensen, alle genotsmiddelen.

Cynara (Artisjok) stimuleert de productie van gal en voert ureum – door de lever omgezette ammoniak – af naar de nieren. Artisjok werkt hierdoor bij onvoldoende lever- en nierfunctie en gaat eveneens een te hoog cholesterol en arteriosclerose tegen.

Juniperus (Jeneverbes) bevordert de algehele drainage van de lever en stimuleert eveneens met name de uitscheiding uit de lever.

De Nieren

De nieren hebben drie eveneens zeer belangrijke functies; ze produceren hormonen, regelen de vochtbalans in het lichaam en verwijderen afvalstoffen uit het lichaam. Deze twee laatste functies, en dan met name de laatste, zijn in deze context van belang. Een aantal planten werken stimulerend op deze drie nierfuncties wat de algehele zuiverende werking bevordert en die nieren als het ware ‘opschoont’:

Betula (Witte Berk) en Berberis (Zuurbes) bevorderen beiden de uitscheiding van urinezuur. Dit voorkomt ophopingen van afvalstoffen in de nieren en werkt daarmee tegen nierstenen of gruis.

Equisaetum (Heermoes) heeft onder andere invloed op de nieren en de urinewegen. Heermoes bevat veel silicium, wat voor planten en dieren van essentieel belang is voor de opbouw van de celwanden. Dit is de reden dat Equisaetum ook veel wordt gebruikt in producten die haar, nagels en botten ondersteunen. Ook op de nieren heeft het een opbouwende werking. Daarnaast is Heermoes een belangrijke bloedzuiveraar en heeft het een sterk vochtafdrijvende functie.

Eerder genoemde Juniperus (Jeneverbes) bevordert de algehele drainage van de nieren. Juniperus stimuleert de doorbloeding in de nieren, waardoor afvalstoffen hier beter ‘uitgefilterd’ worden door de nefronen. Ook werkt het vochtdrijvend; het water met daarin de gefilterde afvalstoffen wordt actiever uit de nieren afgevoerd.

Ribes Nigrum (Zwarte Bes) bevordert de functie van de bijnierschors. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat Ribes nigrum een stimulerende werking heeft op zowel de bijnierschors als op de productie van ontstekingsremmende hormonen. In de nieren zelf zorgt Zwarte bes voor vrijzetting van histamine uit de mestcel. Het werkt opbouwend en bevordert de nierfunctie.

Solidago (Guldenroede) werkt verlichtend en heeft een vochtafdrijvende functie waardoor het goed is voor de nieren; het helpt de nieren te spoelen.

Uva Ursi (Beredruif) heeft zijn uitwerking op de membranen van de urinewegen en werkt versterkend op de nieren. De flavonoïden en zuren in Beredruif werken nierstenen, niergruis en blaasstenen tegen en de stof Arbutine uit de druif wordt in de nieren omgezet in een stof –hydrochinon – die ontstekingsremmende eigenschappen bezit.

Maag/darmstelsel

Voor een gezond lichaam is een goed functionerend maag/darmstelsel van essentieel belang. De maag is met zijn centrale ligging in het spijsverteringsstelsel als het ware de ‘wachtkamer’ van de lever, alvleesklier, milt en dikke en dunne darm. En goede aanmaak van spijsverteringsenzymen en een gezonde slijmlaag in de maag zijn van groot belang om deze functie naar behoren uit te kunnen voeren en een reinigingskuur kan dit proces ondersteunen.

De darmen verteren de voeding verder, nemen voedingsstoffen hieruit op en voeren afvalstoffen – ook uit de lever - af. Wanneer teveel afvalstoffen in de darmen achterblijven, bijvoorbeeld door een slechte darmflora na antibiotica - vertraagt dit ook de opname van voedingsstoffen, wat allerhande klachten (niet alleen spijsverterings-klachten, maar ook veelal huid- en vachtproblemen) in de hand werkt. Een goed probiotica-supplement kan in dit geval worden ingezet om de darmflora weer mee op te bouwen. Een drainagekuur versnelt dit proces doordat het de darmen helpt afvalstoffen af te voeren waardoor deze de opbouw van de darmflora niet langer in de weg staan.

Angelica (Engelwortel) prikkelt de aanmaak van spijsverteringssappen en enzymen waardoor voedingsstoffen beter worden opgenomen, rottings- en gistingsverschijnselen worden tegengegaan en de doorbloeding van maag en darmen wordt verbeterd. Angelica wordt van oudsher ingezet bij een slechte spijsvertering.

De wortels van Bardana (Grote Klis) bevatten veel Inuline en slijmvormers. Dit zou het rustgevende effect op maag- en darmen kunnen verklaren. In de dikke darm wordt Inuline afgebroken tot verschillende stoffen die biologisch actief zijn, zoals bijvoorbeeld boterzuur, wat wildgroei van ‘foute cellen’ bewezen tegengaat. De bittere elementen in Bardana zorgen ervoor dat het ook bij indigestie werkt. Ook bevat bardana polyacetylenen, die een antimicrobiële eigenschap hebben en zo de spijsvertering ondersteunen.

Calamus (Kalmoes) werkt enerzijds verzachtend en anderzijds, door de bitterstoffen in Kalmoes, prikkelend op de maag.

Centaurium (Duizendguldenkruid) heeft eveneens zijn uitwerking op de spijsvertering. Het werkt eetlustopwekkend, bloedzuiverend en tevens maakt het het milieu in de darmen onaantrekkelijk voor ongenodigde gasten. Daarnaast werkt Centaurium sterk prikkelend op het maag/darmstelsel waardoor het niet bij erge maag- en darmproblemen ingezet moet worden.

Hydrastis (Canadese Geelwortel) werkt versterkend op het slijmvlies in de maag.

Ook Juniperus (Jeneverbes) heeft een positieve uitwerking op de maag en reguleert het de maagsapproductie.

Uncaria tomentosa (Katteklauw) is een algemeen weerstandsverhogend middel. Daarnaast maakt het ook de darmen onaantrekkelijk.

Het lymfestelsel

Het lymfestelsel is het geheel van organen, vaten en weefsels waar alle gewervelde dieren over beschikken. Het lymfestelsel fungeert, als een rivier met zijvertakkingen naar alle weefsels in het lichaam, als een gigantisch drainagesysteem waarbij de lymfeknopen als het ware de poortwachters zijn naar de rest van het lichaam. Het lymfestelsel zorgt voor het verwijderen van allerlei afvalstoffen uit het lichaam. De klieren zijn een soort zuiverings-stations waar bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers onschadelijk worden gemaakt. Ook worden daar afvalstoffen uit de lymfe gefilterd. Het is met name de Echinacea die een sterk stimulerend effect heeft op de activiteit van het lymfestelsel.

Echinacea wordt geroemd om zijn immuunstimulerende eigenschappen op diverse fronten (ook veelal bij griep of verkoudheid). Echinacea zorgt voor de activering van de leucocyten en de t-lymfocyten in het lymfevocht, dit maakt dat Echinacea een interferon-achtige werking heeft; het bestrijdt acute en/of chronische binnendringers (denk vaan virussen of infecties) in het lichaam en stimuleert tevens het lymfestelsel waardoor afvalstoffen en resten van deze ziekteverwekkers snel en adequaat worden afgevoerd.

Hierboven heeft u kunnen lezen waarom een drainagekuur van belang kan zijn voor een dier. Over de inzet van zo’n kuur gaan echter diverse verhalen de ronde waarvan sommige waar zijn en anderen niet. Hieronder vindt u die gevallen waarin het volgens PUUR Natuur beter is om geen drainagemiddel in te zetten en welke bijwerkingen te verwachten zijn.

Bijwerkingen

Tijdens een drainagekuur worden afvalstoffen losgemaakt om te worden afgevoerd door de organen. Hierbij worden deze afvalstoffen door het bloed getransporteerd. Dit kan een vermoeid gevoel veroorzaken en dieren kunnen hier wat lusteloos door worden.

Een drainagekuur kan wel een lichte beginverergering geven van de bestaande klachten. Deze mag echter in geen geval zo erg zijn dat het dier er echt ziek van wordt. Veel dierenbezitters rapporteerden dat met name de ‘zwakke plekken’ in het lichaam van hun dier extra opspeelden tijdens het geven van een drainagekuur. Vaak zijn dit verergerde huid-, vacht-, oog- of oorproblemen, of dunne, slijmerige of stinkende ontlasting. Dit is niets vreemds, het lichaam werkt afvalstoffen voornamelijk via de uitscheidingsorganen het lichaam uit en met name die uitscheidings-organen die toch al gevoelig waren, kunnen versneld afvalstoffen gaan uitscheiden. Wanneer het dier echter duidelijk ziek wordt door een heftige uitscheidingsreactie is het aan te raden om tijdelijk te stoppen en in overleg met een dierenarts de dosering te verlagen. Ook wanneer dergelijke verschijnselen langer dan 3-4 weken aanhouden (doorgaans duurt het ontgiften ca. twee weken), is het raadzaam contact met een (holistisch) dierenarts op te nemen.

Niet draineren indien

Tijdens de dracht of lactatieperiode wordt het geven van een drainagekuur afgeraden, met name omdat een aantal bestanddelen de vochtafdrijving stimuleren en nog niet voldoende is onderzocht wat het effect hiervan kan zijn op de foetus of het pasgeboren kind.

Dieren die erg ziek zijn moeten niet gedraineerd worden. Het lichaam moet voldoende energie hebben om de afvoer van afvalstoffen aan te kunnen en wanneer het lichaam zelf al hard aan het werk is om beter te worden kan het een dergelijke, extra belasting, veelal niet gebruiken.

Het is aan te raden om niet vlak voor een operatie te beginnen met een drainagekuur, maar te wachten tot het dier geopereerd en hersteld is, eigenlijk omwille van dezelfde reden als hierboven. De witte bloedlichaampjes moeten zich kunnen richten op een spoedig herstel. Bijkomend effect is dat zo direct de resten van de narcose uit het lichaam worden afgevoerd.

Geef ook geen drainagekuur in het geval van diabetes omdat het door de prikkelende werking op diverse organen de glucosespiegel in het bloed enigszins kan doen schommelen.

In het geval van aandoeningen die samenhangen met het immuunsysteem, zoals kanker of auto-immuunziekten is het aan te raden om en drainagekuur alleen in te zetten in overleg met een (holistisch) dierenarts.

Fabels?

Draineren vormt geen gevaar voor de chip die veel huisdieren dragen. Af en toe doen verhalen de ronde dat een drainagekuur alle lichaamsvreemde stoffen, dus ook de chip, zou uitdrijven. Dit is echter niet het geval. In vroegere jaren toen er nog gebruik werd gemaakt van een ander soort chips en men nog niet zo bedreven was in het correct plaatsen van chips, gebeurde het regelmatig dat een chip door het lijf ging ‘wandelen’. Dit is echter niet het gevolg van drainage.